Sneeuwwitje

Toepassing syntagmatische analyse

In deze blog zal ik een film syntagmatisch analyseren conform de vertelwijzen van Bordwell (1985). In mijn vorige blog heb ik uitgelegd welke vertelwijzen er in verhalen of films bestaan. Je hebt de klassieke, art en paremetrische vertelwijzen. Aan de hand van het verhaal van Sneeuwwitje wil ik gaan kijken welke vertelwijze aan te tonen is. En is er sprake van één vertelwijze is of kan ik er meer aantonen? Hierbij kijk ik naar de Walt Disney versie van het verhaal en naar de nieuwste verfilming  Snow White & the Huntsman. Deze verfilmingen zijn bewerkingen van het originele sprookje geschreven door de gebroeders Grimm in Kinder- und Hausmärchen. 

Het sprookje Sneeuwwitje

Heel veel mensen kennen het sprookje van Sneeuwwitje en dan vooral de verfilming van Walt Disney, Sneeuwwitje en de Zeven dwergen, op 21 december 1937. 

Voor de niet-kenners onder ons zal ik in het kort vertellen waar het verhaal, in Walt Disney versie, over gaat. 

Midden in de winter is een koningin bezig met een naaiwerk. De koningin prikt zich aan de naald en er vallen drie druppels bloed in de sneeuw. Ze wil graag een kind dat zwart haar heeft, rode lippen en een wit huidje. Dan bevalt ze van een dochter en noemt haar Sneeuwwitje. De koningin overlijdt, waarna de vader hertrouwt met een boze heks. Zij kan het niet verdragen wanneer iemand mooier is dan zijzelf. Telkens vraagt ze haar toverspiegel "Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,wie is het mooiste van het land?" Iedere keer antwoordt hij dat zij de mooiste is, totdat Sneeuwwitje mooier is dan zij. Ze is zo boos dat ze de jager de opdracht geeft, Sneeuwwitje mee naar het bos te nemen en haar te vermoorden. De jager wil het meisje niet vermoorden en laat haar ontsnappen. Als bewijs neemt hij de longen en de lever van een wild zwijn mee, deze geeft hij aan de koningin. 

Sneeuwwitje komt aan bij een huisje en gaat naar binnen. Ze ziet zeven bordjes, lepeltjes, mesjes, bekertjes en bedjes. Ze is zo moe dat ze gaat slapen. In de avond komen de zeven dwergen thuis en treffen Sneeuwwitje aan. Sneeuwwitje mag bij de dwergen blijven, op voorwaarde dat ze voor het huishouden zorgt. De toverspiegel vertelt de koningin waar Sneeuwwitje zich bevindt, waarna ze zo boos wordt dat ze zichzelf verkleedt als oud vrouwtje en een giftige appel berijdt. Ze klopt bij Sneeuwwitje aan en geeft haar een appel. Na één hap valt Sneeuwwitje op de grond, ze ademt niet meer. De zeven dwergen komen thuis en zien Sneeuwwitje liggen. Ze leggen haar in een glazen kist en leggen deze op een plek in de bergen. Sneeuwwitje vergaat niet. 

Op een dag komt de zoon van de koning in het woud, hij heeft gehoord over het mooie meisje in de glazen kist en wil haar gaan bezoeken. Hij geeft haar een 'true love's kiss' en Sneeuwwitje wordt wakker. Sneeuwwitje neemt afscheid van de zeven dwergen en ze vertrekt samen met de prins naar zijn kasteel.

And they lived happily ever after - The End

Bij deze verfilming zien we dat vooral het verhaal centraal staat en niet de wijze waarop het verhaal gepresenteerd wordt. Ik kan zeggen dat hier de klassieke vertelwijze domineert. In het verhaal zien we dat er duidelijk vertelt wordt wie, wie is. Je hebt sneeuwwitje als hoofdpersoon, de koningin, de jager, de prins en de zeven dwergen als bijfiguren. Verder is het erg overzichtelijk en duidelijk wat, waar en wanneer iets gebeurt. De film bevat een logische opbouw. Je kunt goed zien waar de film begint en wanneer hij zal gaan eindigen. Ook zul je merken dat er weinig ruimte is voor interpretatie omdat je wordt geleid door de maker van de film, jouw interpretatie wordt geleid door die van de maker. Toch, zien we dat de parametrische vertelwijze aanwezig is. Er is namelijk gekeken naar de vormgeving van de film, het is een tekenfilm. Naar mijn mening is deze verfilming een combinatie van de klassieke en parametrische vertelwijze.

Snow White and the Huntsman

Het sprookje van Sneeuwwitje is ook in een life-action-film verfilmd in 2012. Deze film bevat een bewerkte versie van het verhaal van Sneeuwwitje. Het verhaal zal ik hieronder niet weergeven, dat zou zonde zijn voor degene die de film nog willen zien. Ik ga nu over op mijn syntagmatische analyse.

Wanneer we gaan kijken naar het verhaal van Snow White and the Huntsman zien we dat er een duidelijk verhaal in voor komt. Je weet wie de personages zijn, deze worden duidelijk geïntroduceerd en je begrijpt wie de hoofdpersonage van de film is. Het verhaal wordt verteld in chronologische volgorde, er worden geen sprongen in de tijd gemaakt en elke handeling die wordt verricht in de tijd heeft een zinvolle betekenis. Ook zien we dat er een liefdesband ontwikkeld wordt in het verhaal tussen Sneeuwwitje en de jager, dit wordt een dubbel-sujet genoemd. Verder wordt je erg geleidt door de maker van de film, je kijkt via zijn interpretatie naar het verhaal en daardoor is er weinig ruimte voor je eigen interpretatie. Ook heeft het verhaal een duidelijke opbouw, hierbij zijn het begin- en het eindpunt duidelijk zichtbaar. Al deze kenmerken wijzen erop dat de film Snow White & the Huntsman gebruikt maakt van de klassieke vertelwijze. 

Toch, zie je tijdens het bekijken van de film kenmerken van de parametrische vertelwijze. Bij deze vertelwijze staat de vormgeving, oftewel de stijl centraal. In Snow White & the Huntsman zien we namelijk veel bewerkingen met de computer. Hieronder in de trailer zal ik een aantal fragmenten laten zien die duiden op de parametrische vertelwijze.

Op 0:15 en 0:29 zien we dat soldaten worden aangevallen door ruiters op paarden. Deze soldaten vallen in duizenden stukjes uit elkaar.  

0:23 Een meisje wordt opgetild en we zien haar ouder worden door middel van computer effecten.

0:38 Een spiegel die smelt en over de grond kruipt, hierbij is gelet op de vormgeving van de spiegel. Hij wordt vloeibaar en vormt zichzelf daarna als een mens onder een gewaad. 

1:00 De koningin veranderd in honderden raven.

1:18 Je ziet Snow White in het bos rennen en om haar heen zie je allerlei wezens.

1:34 Een trol slaat de jager weg en staat daarna tegenover Snow White.

1:42 Een magisch bos, met elfen en vlinders, prachtige bomen en gras.

2:33 Een leger dat bestaat uit zwarte, glimmende stukjes.

De fragmenten van de trailer zijn bewerkt met de computer, ze bevatten allemaal computer effecten. Er is hier nagedacht over de stijl en hoe ze deze willen toepassen in het verhaal. Kortom, de film Snow White and the Huntsman bevat zowel kenmerken van de klassiek als die van de parametrische vertelwijze. Naar mijn mening overheerst nog steeds de klassieke vertelwijze, die wordt aangevuld met de parametrische vertelwijze. 

Wanneer we gaan kijken naar allebei de versies van Sneeuwwitje zien we dat ze allebei een klassieke vertelwijze bevatten die domineert, maar de parametrische vertelwijze is ook aanwezig. Bij beide verfilmingen is gekeken naar de stijl die ze hebben willen verwerken. Bij de ene is er gebruik gemaakt van tekeningen, de tekenfilm en bij de ander wordt er gebruik gemaakt van computer effecten.

Bronnen
Theorie: Beeldcultuur hoorcollege 7 en 8, maandag 8 en 22 oktober 2012
Aanvullende informatie:
- Van Driel, H.(1991). Samenvatting: Narration in the Fiction, Bordwell (1985)
- Sneeuwwitje en de zeven dwergen (n.d.). [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://www.bol.com/nl/p/sneeuwwitje/1002004000065910/
- Snow White & the Huntsman. (2012). [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://www.film1.nl/images/portrait/original/82777.jpg
- Viso Trailers. (2012, 20 maart). Snow White And The Huntsman [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=ebSZOlCnXq0
- Walt Disney , (1937). Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Geraadpleegd via: http://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuwwitje_en_de_zeven_dwergen_(1937)