Interactiviteit

Van samenleving 1.0 naar samenleving 3.0, daar waar interactiviteit de norm is.

In samenleving 1.0 heerst er een mechanistisch wereldbeeld, maar dit wereldbeeld gaat veranderen naar juist een postmoderne. In het postmoderne wereldbeeld krijgen we steeds meer een cultuur waarbij interactiviteit de mogelijkheid krijgt. Mensen kunnen reageren of deelnemen aan hetgeen hen dat gepresenteerd wordt (Van Driel, 2012). De verschuiving zien we bijvoorbeeld terug bij kunst zoals ik besproken heb in mijn blog Aanschouwen? Nee, beleef!, maar ook in de manier waarop we een verhaal vertellen zoals ik laat zien in mijn blog van de Syntagmatische analyse. Een volgende verschuiving is de manier waarop beelden elkaar opvolgen in een mechanistisch wereldbeeld naar de manier van de postmoderne samenleving.

In een mechanistisch wereldbeeld is er vooral sprake van een lineaire vertelling. Elk beeld volgt elkaar logisch op en het sujet is eenvoudig te reconstrueren. De maker van de film is de enige die bepaalt op welke manier de beelden en welke beelden elkaar opvolgen (Van Driel, 2012). De videoclip van het nummer I Always Knew van de band The Vaccines is een voorbeeld van deze lineaire vertelling. Bij dit filmpje zien we dat  de beelden elkaar logisch opvolgen. Een bandlid zit in een kermisattractie en je begrijpt als kijken dat elk beeld te maken heeft deze attractie. Ook is de vertelling lineair, dat heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met het feit dat het een videoclip is en hierin het verhaal van het lied verteld wordt. Dit verhaal wordt lineair verteld en daarom wordt dat ook zo gedaan in de video van het nummer. 

In een postmodern wereldbeeld is het niet meer zo dat alleen de maker van de film bepaald hoe de beelden elkaar opvolgen maar wordt vaak een publiek gevraagd te bepalen hoe beelden elkaar opvolgen. Dit zijn beelden met een interactieve werking. Het publiek krijgt in een zekere mate invloed op het eindproduct van de film (Van Driel, 2012). Dit is gedaan bij een nummer van The Vaccines genaamd Wetsuit. Hier werden foto's van een festival, die gepost waren op profielen van Instagram, gebruikt om een videoclip te maken. 

Een ander voorbeeld is de volgende video van Domino's waarin reclame wordt gemaakt voor de nieuwste pizza beenham. Via internet werden mensen opgeroepen niet bestaande woorden in te sturen die konden slaan op een vrouw en op een pizza. Deze woorden zijn gevormd tot de tekst van het nummer. Het publiek heeft meegewerkt aan het eindresultaat van beelden. 

Bij bovenstaande voorbeelden zie je dat er een wisselwerking is tussen de producenten en het publiek en geen top-down werking. Via sociale media wordt een publiek opgeroepen, medewerking te verlenen aan een product. Er bestaat dus een interactie tussen de producenten en het publiek (Van Driel, 2012).

Journalistiek

Tegenwoordig zie je steeds vaker de interactiviteit waarbij het publiek betrokken is bij het generen van beelden. Naar mijn mening is dit van de ene kant een goede zaak. Producenten kunnen op die manier leren van het publiek. Zij kunnen zich afvragen wat het publiek graag zou willen zien. Op die manier is de kans groot dat de producent iets produceert dat goed op de markt ligt. Zo zullen de kijkcijfers omhoog gaan wanneer wordt afgestemd op het publiek. Wanneer we gaan kijken naar de journalistiek is er altijd wel sprake geweest van de zogenoemde burger journalistiek. Er was altijd wel sprake van informatie via interviews die gehouden werden met mensen op straat. Nieuw is de snelheid waarmee nieuws aan de man kan worden gebracht en de schaal waarop burger journalistiek plaats vindt. Het gevolg hiervan is dat het publiek steeds meer verbonden raakt met verschillende aspecten van het nieuws. Het publiek kan namelijk fungeren als consument, maar ook als bron van informatie of zelfs producent. De verhouding tussen producent en publiek is daardoor minder duidelijk, de afstand is minder groot dan hij eens was tussen beide partijen. Nieuws zal dus niet langer een product van professionelen alleen zijn dat het publiek consumeert. Anderson, Bell en Shirky (2012) zeggen daarom dat de tweedeling plaats maakt voor een systeem waarin de twee elkaar sterk beïnvloeden. Niet alleen op het gebied van de samenleving, het web, films en ander amusement zien we de verandering van mechanisch naar postmodern opkomen. Ook de meest oude manier van informatieoverdracht zal moeten geloven aan deze verandering.

Bronnen
Theorie hoorcollege: Van Driel, H. (2012). Hoorcollege Beeldcultuur maandag 26 november 2012
Aanvullende informatie:
- Anderson, C.W., Bell, E. & Shirky, C. (2012). Post Industrial Journalism: Adapting to the present. Geraadpleegd via: http://towcenter.org/research/post-industrial-journalism/
- TheVaccinesVEVO. (2012, 8 oktober). I Always Knew [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=84no_HITKFo
- TheVaccinesVEVO. (2012, 5 oktober). Wetsuit Instagram Video [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=5tr5ptnUoDE
-DominosPizzaNL. (2012, 20 november). Faberyayo, One Sentence Serenade [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Wgc5ShdUBI4

Beeld en werkelijkheid

De relatie tussen beeld en werkelijkheid

In deze blog ga ik kijken naar de relatie tussen beeld en werkelijkheid die we in onze samenleving aantreffen in de vorm van films, boeken, simulaties en games. Deze stof zal ik toepassen op mijn laatste tussenopdracht.

Gebeurtenissen die in de geschiedenis hebben plaatsgevonden, worden weergegeven via beelden. Op drie verschillende wijzen kunnen beeld en werkelijkheid zich tot elkaar verhouden. Er kan sprake zijn van een representatieve, interactieve en onvoorstelbare of onbesliste relatie ( Van Driel & Coumans, 2005).

- Met de representatieve relatie bedoelen we de beelden die aan ons tentoongesteld worden, de werkelijkheid representeren ( Van Driel & Coumans, 2005). Ze komen overeen met de werkelijkheid zoals deze zich in de geschiedenis heeft geopenbaard. Eerst was er de werkelijkheid en daarna kwam het beeld om haar te representeren. Via verhalen van mensen die gebeurtenissen hebben meegemaakt, kunnen we deze weergeven in beelden. Doordat mensen die belangrijke verhalen met zich meedragen ooit een keer zullen komen te overlijden, is het enige bewijs dat we van deze verhalen overhouden de beelden die we hebben gemaakt naar aanleiding van deze verhalen. Tegenwoordig kunnen we daar beelden aan toevoegen die juist een omgekeerd effect hebben. Eerst was het namelijk zo dat beelden getuigen van een werkelijkheid die heeft plaatsgevonden of plaatsvindt, maar nu is het ook mogelijk dat beelden getuigen van een werkelijkheid die nog zal plaatsvinden. Deze beelden laten zien wat er kan gebeuren. 

- Bij interactieve beelden krijgen we zicht op de werkelijkheid via beelden. Via de beelden de gepresenteerd worden, kan de werkelijkheid in beweging worden gebracht. We kunnen dus spreken van een wissel werkende relatie tussen beeld en de werkelijkheid. Een beeld kan namelijk ingrijpen in de werkelijkheid. Wanneer je bijvoorbeeld naar je televisie zit te kijken en je ziet een spotje over dierenmishandeling. Deze beelden kunnen jou en anderen aanzetten tot het veranderen van de werkelijkheid. Doordat dat reclamespotje werd getoond, kregen zij mensen die met hen gingen strijden tegen dierenmishandeling en op die manier wordt dierenmishandeling bestrijdt. Op die manier kunnen beelden de werkelijkheid beïnvloeden.

- Als laatste hebben we de onvoorstelbare of onbesliste relatie tussen beeld en werkelijkheid  ( Van Driel & Coumans, 2005). Deze relatie kunnen we weer opdelen in twee vormen namelijk: De werkelijkheid is onvoorstelbaar in beelden en de beelden verbeelden een onvoorstelbare werkelijkheid.

* De werkelijkheid kan complex zijn, en door deze complexiteit worden er geen beelden toegelaten  ( Van Driel & Coumans, 2005). De werkelijkheid lijkt namelijk onvoorstelbaar doordat deze zo complex is. De beelden zijn simpelweg niet in staat de werkelijkheid te representeren. Een gevoel bijvoorbeeld is heel moeilijk weer te geven via een beeld. Je zult bij het zien van dit beeld, niet dezelfde gevoelens krijgen als degene die bijvoorbeeld de Tweede wereldoorlog heeft meegemaakt. Zulke gevoelens zijn niet weer te geven in beelden. Elk middel zal uiteindelijk te kort schieten om deze emoties op te wekken. De beelden zullen dit wel kunnen benaderen, maar ze zullen nooit de werkelijkheid kunnen representeren.

* Beelden kunnen een onvoorstelbare werkelijkheid verbeelden  ( Van Driel & Coumans, 2005). Hierbij is niet meer te achterhalen of de beelden wel gebaseerd zijn op een historische werkelijkheid. Dit maakt de beelden onbeslist. De werkelijkheid is zelf verdwenen en de beelden hebben de plaats ingenomen van de werkelijkheid. Dit zien we vooral terug bij games.

Beelden bewerken

Door de digitalisering van de onze samenleving moeten we onszelf tegenwoordig gaan afvragen wat nu wel originele beelden zijn en wat juist niet. Er zijn verschillende technieken ontwikkeld waarmee we films en foto's zo kunnen bewerken alsof het lijkt dat dit de werkelijkheid is ( Van Driel, 2001). Het lijkt zo echt, dat je bijna zou denken dat dit rechtstreeks is opgenomen via een camera. Dit is alleen niet het geval. Wanneer ik mezelf als voorbeeld neem, dan kan ik drie categorieën bewerkte beelden onderscheiden.

Zichtbare bewerking

Bij deze categorie zien we dat het beeld bewerkt is. Dit is bijvoorbeeld goed te zien bij de volgende foto die ik heb gevonden op de site Lookslikegooddesign. De foto is gemaakt en bewerkt door Thorsten Schmidtkord (2010), een fotograaf uit Duitsland. Hij heeft een reeks van deze foto's geproduceerd en noemt de hele reeks Funny Photo Series "Head on top". Hiernaast is een foto afgebeeld van een man, maar iets klopt er niet. Hij heeft namelijk de foto zo bewerkt dat de kin op de plaats van het voorhoofd is geplaatst en het voorhoofd op de plaats van de kin. De mond is hierbij weggelaten. De bewerking is goed zichtbaar en ik denk dat iedereen tot dezelfde conclusie zal komen bij het zien van deze foto: De foto is duidelijk bewerkt.

Kenbare bewerking

Tot tweede categorie behoren de bewerkingen van beelden waaraan we niet kunnen zien dat het er bewerking heeft plaatsgevonden, maar we zouden wel kunnen weten dat de beelden bewerkt zijn. Hiernaast zien we een shot uit de film 'Harry Potter and the Prisoner of Azkaban'. Je ziet de personages Hermelien en Harry op het beeld staan, maar tussen hen in zie je een hele grote vogel. Als kenner weet je dat dit een beest is uit de film en dat deze eigenlijk niet bestaat. Maar stel nou dat je nog nooit van Harry Potter gehoord hebt? Dan zou het heel goed kunnen dat je gaat denken: "Wat is dat voor beest?" 

Zichtbare noch kenbare bewerking

Doordat we steeds beter in staat zijn beelden te bewerken, kunnen we uiteindelijk beelden bewerken waarbij je niet kunt zien, dat ze bewerkt zijn. Dit gebeurt veel bij beelden van modellen. Zij worden gefotografeerd en daarna worden de beelden wat bewerkt, maar de mate van bewerking is totaal niet zichtbaar. Dit zie je bij de volgende foto van Doutzen Kroes. Het is niet zichtbaar of deze foto bewerkt is. Ook is dit niet kenbaar. Ik zou niet weten of Doutzen die dag een puist zou hebben gehad en dat die zo bewerkt is dat die niet meer waar te nemen is op de foto. 

Doordat veel beelden bewerkt worden, moeten we onszelf kritisch verhouden tot deze beelden en ons afvragen of datgene wat we zien originele beelden zijn of juist bewerkte beelden. 

Tussenopdracht - Dierenmishandeling

Dierenmishandeling komt in de hele wereld voor. Onder dierenmishandeling verstaan we alle niet noodzakelijke handelingen en verwijtbare nalatigheid van mensen, waardoor dieren pijn wordt aangedaan, letsel wordt toegebracht of ernstig in hun welzijn benadeeld worden. Dierenmishandeling wordt meer in enge zin gebruikt, hiermee bedoelen we dierenmishandeling ter aanduiding van een strafbaar feit. Wanneer men aan dieren mishandeling doet, kan men dus strafrechtelijk vervolgd worden. 

We weten dat in de werkelijkheid dierenmishandeling plaatsvindt. Dit weten we doordat we in sommige gevallen zelf dierenmishandeling hebben gezien of mensen verhalen hier over hebben verteld. Dierenmishandeling die in de werkelijkheid plaatsvindt, wordt vastgelegd via beelden bijvoorbeeld in het filmpje van de dierenbeschermingsorganisatie WSPA, een internationale dierenwelzijnsorganisatie.

In het filmpje zie je representatieve beelden over dierenmishandeling. Deze beelden representeren dierenmishandeling zoals die in de werkelijkheid wordt openbaart. Eerst was er de werkelijkheid van de dierenmishandeling en daarna kwam er het beeld om haar te representeren. Over het hele internet zijn beelden te vinden die overeenkomen met de beelden die je ziet in het filmpje van WSPA. Hierdoor kun je vrijwel met zekerheid zeggen dat er over de wereld sprake is van dierenmishandeling. Deze beelden kunnen we als betrouwbaar beschouwen doordat dit niet de enige beelden zijn die gaan over dierenmishandeling.

Via beelden die over dierenmishandeling gaan kunnen we zicht krijgen op de werkelijkheid. Deze beelden laten ons zien in welke mate er sprake is van dierenmishandeling en deze beelden kunnen uiteindelijk de werkelijkheid in beweging brengen. Een beeld kan dus ingrijpen in de werkelijkheid. Wanneer we nog eens naar het spotje kijken van WSPA, is het vrij logisch dat deze beelden kunnen ingrijpen in de werkelijkheid. Mensen kunnen, zoals je onder in beeld ziet, geld storten om ervoor te zorgen dat die organisatie iets kan doen tegen dierenmishandeling. Dit zal in een zekere mate ook gebeuren. Mensen zullen geld gaan storten nadat ze zien wat er met dieren kan gebeuren wanneer ze in het bezit zijn van de verkeerde eigenaren. Door geld te storten op het rekeningnummer van zulke organisaties, kunnen zij iets tegen dierenmishandeling doen. We kunnen spreken van een wissel werkende relatie tussen beeld en de werkelijkheid. De werkelijkheid kunnen we vastleggen via beelden, maar de beelden kunnen ook ingrijpen in de werkelijkheid.

Beelden die over dierenmishandeling gaan, zijn ook vaak de reden geweest voor bijvoorbeeld stichtingen als dierenbescherming of fondsen als WSPA. Ook moeten we denken aan de Partij voor de dieren die strijden voor de rechten van de dieren en zorgen dat zij een diervriendelijk leven kunnen leiden. Deze beelden kunnen er ook voor zorgen dat mensen zich gaan aansluiten bij de Partij voor de dieren, of zelf acties gaan ondernemen of fondsen opzetten.

Al deze beelden kunnen verschillende reacties teweegbrengen, die er uiteindelijk voor kunnen zorgen dat mensen zich in gaan zetten voor bijvoorbeeld een dierenorganisatie. Wanneer we naar de relatie tussen beeld en werkelijkheid gaan kijken in combinatie met dierenmishandeling, zien we dat beelden de werkelijkheid kunnen representeren, maar dat de werkelijkheid ook in beweging kan worden gebracht doordat de beelden informatie geven over de werkelijkheid.

Bronnen

Theorie hoorcollege Beeldcultuur: Van Driel, H. (2012). Maandag 5 November 2012

Aanvullende informatie:
- Van Driel, H. & Coumans, A. (2005). Het onvoorstelbare. De werkelijkheid van het beeld. Gepubliceerd in: H. van Lierop en P. Mooren, De Tweede Wereldoorlog als moreel ijkpunt. Den Haag: Biblion.

- Van Driel, H. (2001). Digitaal Communiceren. Amsterdam: Boom, pp. 22-27

- Kroes, D. (n.d.). Doutzen Kroes [ Photograph]. Geraadpleegd via: https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjryF_OhrhaXuUXqpJfef80MC_73qSa4ztvsMUHqXi8pPMyitsXzlWxrWWJbyvUhWKjMtmoAj-6YutHr7IuKjrN54WtVXmDmRnI39-UDPefjCVUsVPV0yWdKCRfpg2ig1nrUnogv3ZuOg/s1600/600full-doutzen-kroes.jpg
- Potter, H. (2004). Harry Potter en de gevangen van Askaban [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://2or3thingsiknowaboutfilm.blogspot.nl/2011/12/harry-potter-and-prisoner-of-azkaban.html
- Schidtkord, H. (2010). Head on top. Geraadpleegd via: http://lookslikegooddesign.com/photo-thorsten-schmidtkord/
- WSPANederland. (2011, 29 maart). WSPA helpt dieren in nood [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=ufATEBE5LS0

Pragmatische analyse

Bij het vak Beeldcultuur zijn we onder andere bezig met het onderwerp semiotiek. In deze blog wil ik twee vormen van semiotiek gaan bespreken. De Peirciaanse semiotiek, hieronder verstaan we de pragmatische analyse en de structuralistische semiotiek. Ook ga ik eens bekijken welke visies er bestaan over de legitimiteit van een interpretatie van een kunstobject.

Paradigmatische analyse

C.S. Peirce

C.S. Peirce wordt de vader van de moderne semiotiek genoemd. De Peirciaanse analyse is dan ook naar hem vernoemd. In de derde blog van Beeldcultuur heb ik al gesproken over het analyseren van beeldfragmenten aan de hand van de paradigmatische analyse en firstness, secondness en thirdness. Kenmerkend voor de Peirciaanse semiotiek is dat het getal drie in alles terug komt. Dit zien we terug in de onderdelen van de semiotische analyse terug. Hieronder zal ik in het kort vertellen wat we ook alweer bedoelen met de semiotische analyse. Via kennis, een handeling of emotie krijgt een teken betekenis. Deze betekenis noemen we ook wel de interpretant. Een teken kan bemiddelen tussen afwezige en mogelijke reacties. Op drie manieren kan er een relatie ontstaan tussen een teken en een referent. Wanneer we een overeenkomst waarnemen tussen het teken en de referent, is er sprake van de iconische relatie. We beschouwen een referent als een oorzaak voor het teken, de indexicale relatie. Of er is een bepaalde relatie afgesproken tussen teken en het referent, dan spreken we van de symbolische relatie. 

Structuralistische analyse

Ferdinand de Saussure

Bij Ferdinand de Saussure zien we het getal twee terug komen. Hij deelt zaken op in twee en dit is een kenmerk voor het Westen: het denken in tweeën. Hier wordt vaak gedacht in opposities, zoals man en vrouw, donker en licht, stad en het platteland. De tweedeling zien we terug bij de deling van een teken. Peirce maakte een driedeling van een teken, maar Saussure een tweedeling. Een teken bestaat uit vorm en inhoud, deze vorm en inhoud vormen samen weer een teken die weer op te delen is in een vorm en een inhoud. Een teken kunnen we bekijken op twee manieren. Dit hebben we al terug gezien in mijn derde blog bij Ronald Barthes. Volgens Saussure en Barthes kunnen we tekens bekijken op twee niveau's, namelijk op het niveau van denotatie en connotatie. Bij denotatie hebben we het over de grondbetekenis van een teken, de letterlijke betekenis. Bij connotatie bedoelen we de symbolische betekenis van een teken. Voor deze symbolische betekenis is vooraf kennis nodig om het teken te begrijpen.

De betekenis van het teken zit in het object. De betekenis die in een teken verscholen zit, proberen wij eruit te halen. Hierbij zijn vooronderstelling van belang, want wij als kijkers naar een bepaald teken, halen de betekenis er zelf uit. Saussure zegt dat we net als bij taal de betekenis zelf uit de taal moeten halen. De Peirciaanse analyse is het hier niet mee eens. Deze zegt namelijk dat betekenis vorming van een teken interactief is, het beïnvloedt elkaar. De betekenis zit niet in het teken zelf, maar in de mogelijkheid die ik heb als interpretant van het teken en het teken zelf. Deze wederzijdse beïnvloeding zorgt er uiteindelijk voor dat er een betekenis gevormd wordt. 

Pragmatische analyse

Mondriaan

Om bewegende en sprekende beelden te begrijpen, delen we media op in drie niveau's. De filmische of cinematografische laag in het teken. Hiermee bedoelen we de manier waarop er bijvoorbeeld gefilmd is, de mise-en-scene en het geluid. Dit is de paradigmatische analyse. Het verhaal of de vertelling, hierbij kijken we dus naar de vertelstructuur, de syntagmatische analyse. En we hebben de symbolische of ideologische laag, de pragmatische analyse. De symbolische waarden van het teken zijn zowel in de filmische als in de narratieve laag te vinden (Vos, 2004). Er bestaan verschillende visies over het achterhalen van de symbolische betekenis die we kunnen vinden in een teken. Bordwell gaat bijvoorbeeld uit van de ideale situatie. Hij gaat ervan uit dat iedereen de juiste kennis heeft die nodig is om de betekenis te achterhalen. De Peirciaanse analyse daarentegen zegt dat de resultaten van persoon tot persoon kunnen verschillen, dit ligt namelijk aan de kennis die je over dat teken hebt. 

Hiernaast zien we schoenen van Nike die in 2008 op de markt kwamen. De stijl van de schoenen komen overeen met de schilderstijl van Piet Mondriaan. Mondriaan staat bekend om zijn geometrisch-abstracte schilderstijl, waarbij hij gebruik maakt van horizontale en verticale zwarte lijnen en primaire kleuren.
Vanuit de visie van Bordwell en die van Peirce gaan we kijken of we de betekenis van deze schoenen kunnen achterhalen. Bordwell gaat dus uit van de ideale situatie waarbij iedereen de juiste kennis heeft om te achterhalen wat de betekenis is van bijvoorbeeld deze schoenen. Vanuit deze visie weten we dus dat de schoenen in de stijl van Mondriaan zijn. Ze hebben namelijk dezelfde primaire kleuren en maken gebruik van zwarte lijnen. We hebben de juiste kennis op zak om dit te achterhalen. Maar wanneer we vanuit de visie van Peirce gaan kijken naar de schoenen zou het heel goed kunnen dat de resultaten anders zijn en dat de schoenen niet met Mondriaan in verband worden gebracht maar met iets anders. Bijvoorbeeld de vlag van Oeganda of Duitsland. Deze bevatten namelijk ook de kleuren rood, zwart, geel en wit.

Interpreteren 

Wanneer we de symbolische waarde zijn we eigenlijk bezig met het interpreteren van een teken. Maar die grote vraag die we dan kunnen stellen: 'Is er een legitieme interpretatie nodig?' Over deze vraag zijn drie opvattingen of opties.

1. Een legitieme interpretatie is een reconstructie van de bedoeling van de auteur (Van Driel, 2012). Wat heeft de auteur bedoelt met dit teken? Hierbij kunnen we wel een kanttekening maken, want wat zou er dan gebeuren als de auteur overleden is? We kunnen dan niet meer achterhalen wat de auteur bedoelt heeft met dat teken.

2. De bedoeling van de auteur is niet altijd te achterhalen, maar wanneer je op de hoogte bent van de bedoeling van de auteur, mag je deze wel mee laten tellen, maar deze is niet doorslaggevend voor de interpretatie (Van Driel, 2012). We moeten onthouden dat het werk de doorslaggevende factor voor de interpretatie en niet de auteur zelf. Dit zien we terug bij het structuralisme. De interpretatie is voor elk persoon anders. Dit komt doordat iedereen naar andere signalen opvangt waaruit iets zou kunnen blijken. 

Wanneer we bijvoorbeeld kijken naar een film en mijn interpretatie is dat een meisje verliefd wordt op een jongen. Hierbij kijk ik naar signalen die mijn interpretatie zouden kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld: het meisje wordt rood als de jongen haar aankijkt, ze gaat giechelen of spelen met haar haar, ze weet niet meer wat ze moet zeggen etc. Als het werk mijn interpretatie ondersteunt dan is er sprake van een legitieme interpretatie. Stel nou dat er geen signalen zouden zijn die mijn interpretatie zouden kunnen ondersteunen, dan is er geen sprake van een legitieme interpretatie. 

3. Een derde visie is dat een kunstwerk of een object de ingrediënten levert voor de maaltijd die jij zelf samenstelt (Van Driel, 2012).Deze visie gaat ervan uit dat er geen onderscheid bestaat tussen legitiem en een waanzinnige interpretatie. Het stelt zelfs de vraag: 'Waarom maken we een onderscheid tussen legitiem en waanzinnige interpretaties?'

Tussenopdracht 4 

Frans Hals

In deze tussenopdracht zal ik de tweedelige semiotiek van Saussure toepassen op het schilderij van Frans Hals, Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van der Laen, ca. 1622. Het schilderij is tentoongesteld in het Rijksmuseum in Amsterdam. Daarna zal ik het schilderij naar eigen inzicht interpreteren en aan de hand van die interpretatie ga ik kijken of mijn interpretatie volgens de drie visies legitiem is. 

Frans Hals is geboren in ca. 1583 in Antwerpen en overleden in augustus 1666 in Haarlem. Hij wordt beschouwd als één van de belangrijkste Oude Hollandse Meesters. Dit zijn kunstenaars die werkzaam waren van de vroege Renaissance tot en met het begin van de Barok. Hals heeft in die tijd onder meer genrestukken, groepsportretten, individuele portretten en pendanten van echtparen. In opdracht van Isaac Abrahamsz Massa heeft Hals een huwelijksportret gemaakt van Massa en zijn vrouw Beatrix van der Laen in 1622.

Aan de hand van de semiotiek van Saussure zal ik dit schilderij bekijken.
Denotatie: Op dit schilderij zien we twee mensen afgebeeld staan, een man en een vrouw. De vrouw heeft haar hand geleund op de man en draagt aan haar vinger een ring. De man draagt zijn rechter hand op zijn hand. Ze dragen kleding van de 17e eeuw die de rijkere mensen droegen. In de foto zien we een boom, wijnrank, distel en klimop. Op de achtergrond zien we een stel hand in hand en pauwen. Ook zien we een gebouw, een fontein en een beeld.
Connotatie: Wanneer we naar de connotatie van het schilderij gaan kijken, zien we dat er veel meer schuilt achter deze tekens in het schilderij. Al deze tekens dragen een symbolische betekenis met zich mee.
- De vrouw draagt een ring, deze ring is haar huwelijksring. De vrouw is de echtgenote van Massa en dit schilderij is geschilderd na hun huwelijk. Deze ring symboliseert het huwelijk tussen man en vrouw, oftewel Isaac en Beatrix.
- Vervolgens zien we de boom en de wijnrank die een grote plaats in het schilderij in beslag neemt. De wijnrank klimt tegen de boom omhoog. Van oudsher gelden boom en wijnrank als een symbool van de eeuwigdurende liefde. De wijnrank omstrengelt de boom zoals een minnaar zijn geliefde omarmt. Deze omstrengeling gaat zo ver, dat wanneer de boom dood zou gaan, de wijnrank zich blijft strengelen aan de boom.
- Ook zien we klimop op de grond liggen, naast de voeten van de vrouw. Klimop staat symbool voor de trouw van de vrouw aan haar nam. Net zoals de klimop steun zoekt bij een muur of een boom, moet een vrouw steun zoeken bij haar man. Ze moet op hem kunnen steunen en bouwen. In de 17e eeuw was dit de gang van zaken. Dit symbool wordt nog eens versterkt doordat Beatrix met haar arm op de schouders van Isaac steunt. Ook in de afbeelding ondersteunt hij haar. Dit kunnen we weer terug koppelen aan de symbolische betekenis van klimop.
- Isaac maakt een hand gebaar. Hij heeft zijn hand op zijn hart, dat staat voor trouw.
- Tot slot zien we een distelplant op de voorgrond staan. De plant staat vooral als teken voor trouw aan de liefde. In het Duits wordt deze plants zelfs Männertreu genoemd, oftewel mannentrouw.

Toevallig weet ik de betekenis van deze symbolen omdat ik tijdens mijn lessen Kunst Algemeen op de middelbare school dit schilderij heb behandeld en hierbij goed heb opgelet. De kennis die ik over deze symbolen heb, behoren tot mijn bagage. Voor mij zijn deze symbolen belangrijk, omdat ze ervoor zorgen dat ik het schilderij beter begrijp. Maar dit kan voor iemand een hele andere betekenis hebben.

Wanneer ik naar het schilderij kijk, zie ik een man en een vrouw waarbij de vrouw in mijn ogen ondergeschikt is aan de man. Je ziet dat ze voor een deel verdwijnt achter het lichaam van de man. Ook vind ik haar gezichtsuitdrukking verlegen, terwijl de man zelfverzekerd kijkt. De manier waarop de vrouw op haar man leunt geeft mij de indruk dat ze dat niet alleen voor het portret doet, maar in het dagelijks leven zich zo ook zal gedragen. Al bij al vind ik dat dit schilderij een goed voorbeeld is van de relatie tussen man en vrouw. De vrouw is ondergeschikt aan de man, hij heeft letterlijk en figuurlijk 'de broek aan'. Natuurlijk kijk ik naar dit portret vanuit een beeld van een 'vrouw' die leeft in de 21e eeuw. Al heel wat jaren is de vrouw niet meer ondergeschikt aan de man. Hierdoor denk ik dat het mij de relatie van vrouw tot de man erg opvalt.

De vraag die ik nu kan stellen is: 'Is mijn interpretatie wel legitiem?' Dit kan ik nagaan door te kijken naar de drie verschillende visies die bestaan over het interpreteren van een kunstobject.
1. Wanneer we naar de eerste visie gaan kijken, kom ik tot de conclusie dat mijn interpretatie legitiem is, maar niet op de manier zoals de auteur het bedoeld heeft. Hij heeft een huwelijksportret gemaakt en in het huwelijk van de 17e eeuw was het gebruikelijk dat de vrouw ondergeschikt was aan de man. Hals heeft wel geprobeerd in het schilderij duidelijk te maken dat de vrouw onder de man staat door bijvoorbeeld een distel    en klimop te plaatsen in het schilderij.
2. Bij de tweede visie zien we dat mijn interpretatie legitiem is. In mijn ogen zien we de ondergeschikte rol van de vrouw in het schilderij terugkomen. Ook de auteur laat dit zien door het plaatsen van de symbolen in het schilderij, maar zonder deze symbolen zou je mijn interpretatie af kunnen lezen aan de houding van de vrouw ten opzichte van de man. Natuurlijk is het mogelijk dat iemand anders het niet eens is met mijn interpretatie.
3. De tekens die ik opvang in het kunstwerk zorgen ervoor dat voor mij mijn interpretatie legitiem is. Maar voor deze visie maakt het niet uit of mijn interpretatie legitiem of juist waanzinnig is. Elke interpretatie is juist, dus wordt de mijne ook aanvaard.

Bronnen

Theorie hoorcollege 9: Van Driel (2012). Maandag 29 oktober  en maandag 5 november 2012

Aanvullende informatie:
- Cultuurwijs.nl (2012). Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van der Laan. Geraadpleegd via: http://www.cultuurwijs.nl/nwc.rijksmuseumamsterdam/cultuurwijs.nl/i000338.html
- Hals, F. (ca. 1622). Huwelijksportret van Isaac Abrahamsz. Massa en Beatrix van der Laen [ Image of painting]. Geraadpleegd via: http://www.cultuurwijs.nl/nwc.rijksmuseumamsterdam/cultuurwijs.nl/i000338.html
- Hals, F. (ca. 1650). Portret van Frans Hals [ Image of Painting]. Geraadpleegd via: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hals_-_Self-Portrait_copy.jpg
- Khan, F. (2008, 31 maart). Piet Mondrian - Nike Dunk Low SB. [ Web log post]. Geraadpleegd via: http://www.kicksonfire.com/2008/03/31/piet-mondrian-nike-dunk-low-sb/
- Klein Opte-winkel, H. (2011, 12 mei). Mondriaan gaat een stap verder. [ Web log post]. Geraadpleegd via: http://www.weetnet.nl/mondriaan/mondriaan.htm
- Mastin, L. (2008). The basics of PHILOSOPHY - Charles Sanders Peirce. Geraadpleegd via: http://www.philosophybasics.com/philosophers_peirce.html
- Peirce, C.S. (n.d.). Charles Sanders Perice. Geraadpleegd via: http://www.philosophybasics.com/philosophers_peirce.html

- De Saussure, F. (n.d.). Afbeelding Ferdinand de Saussure. Geraadpleegd via : http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ferdinand_de_Saussure.jpg

- Vos, C. (2004), Inleiding in de analyse van films en televisieprogramma's, Bewegend verleden. Amsterdam, Boom.

Sneeuwwitje

Toepassing syntagmatische analyse

In deze blog zal ik een film syntagmatisch analyseren conform de vertelwijzen van Bordwell (1985). In mijn vorige blog heb ik uitgelegd welke vertelwijzen er in verhalen of films bestaan. Je hebt de klassieke, art en paremetrische vertelwijzen. Aan de hand van het verhaal van Sneeuwwitje wil ik gaan kijken welke vertelwijze aan te tonen is. En is er sprake van één vertelwijze is of kan ik er meer aantonen? Hierbij kijk ik naar de Walt Disney versie van het verhaal en naar de nieuwste verfilming  Snow White & the Huntsman. Deze verfilmingen zijn bewerkingen van het originele sprookje geschreven door de gebroeders Grimm in Kinder- und Hausmärchen. 

Het sprookje Sneeuwwitje

Heel veel mensen kennen het sprookje van Sneeuwwitje en dan vooral de verfilming van Walt Disney, Sneeuwwitje en de Zeven dwergen, op 21 december 1937. 

Voor de niet-kenners onder ons zal ik in het kort vertellen waar het verhaal, in Walt Disney versie, over gaat. 

Midden in de winter is een koningin bezig met een naaiwerk. De koningin prikt zich aan de naald en er vallen drie druppels bloed in de sneeuw. Ze wil graag een kind dat zwart haar heeft, rode lippen en een wit huidje. Dan bevalt ze van een dochter en noemt haar Sneeuwwitje. De koningin overlijdt, waarna de vader hertrouwt met een boze heks. Zij kan het niet verdragen wanneer iemand mooier is dan zijzelf. Telkens vraagt ze haar toverspiegel "Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,wie is het mooiste van het land?" Iedere keer antwoordt hij dat zij de mooiste is, totdat Sneeuwwitje mooier is dan zij. Ze is zo boos dat ze de jager de opdracht geeft, Sneeuwwitje mee naar het bos te nemen en haar te vermoorden. De jager wil het meisje niet vermoorden en laat haar ontsnappen. Als bewijs neemt hij de longen en de lever van een wild zwijn mee, deze geeft hij aan de koningin. 

Sneeuwwitje komt aan bij een huisje en gaat naar binnen. Ze ziet zeven bordjes, lepeltjes, mesjes, bekertjes en bedjes. Ze is zo moe dat ze gaat slapen. In de avond komen de zeven dwergen thuis en treffen Sneeuwwitje aan. Sneeuwwitje mag bij de dwergen blijven, op voorwaarde dat ze voor het huishouden zorgt. De toverspiegel vertelt de koningin waar Sneeuwwitje zich bevindt, waarna ze zo boos wordt dat ze zichzelf verkleedt als oud vrouwtje en een giftige appel berijdt. Ze klopt bij Sneeuwwitje aan en geeft haar een appel. Na één hap valt Sneeuwwitje op de grond, ze ademt niet meer. De zeven dwergen komen thuis en zien Sneeuwwitje liggen. Ze leggen haar in een glazen kist en leggen deze op een plek in de bergen. Sneeuwwitje vergaat niet. 

Op een dag komt de zoon van de koning in het woud, hij heeft gehoord over het mooie meisje in de glazen kist en wil haar gaan bezoeken. Hij geeft haar een 'true love's kiss' en Sneeuwwitje wordt wakker. Sneeuwwitje neemt afscheid van de zeven dwergen en ze vertrekt samen met de prins naar zijn kasteel.

And they lived happily ever after - The End

Bij deze verfilming zien we dat vooral het verhaal centraal staat en niet de wijze waarop het verhaal gepresenteerd wordt. Ik kan zeggen dat hier de klassieke vertelwijze domineert. In het verhaal zien we dat er duidelijk vertelt wordt wie, wie is. Je hebt sneeuwwitje als hoofdpersoon, de koningin, de jager, de prins en de zeven dwergen als bijfiguren. Verder is het erg overzichtelijk en duidelijk wat, waar en wanneer iets gebeurt. De film bevat een logische opbouw. Je kunt goed zien waar de film begint en wanneer hij zal gaan eindigen. Ook zul je merken dat er weinig ruimte is voor interpretatie omdat je wordt geleid door de maker van de film, jouw interpretatie wordt geleid door die van de maker. Toch, zien we dat de parametrische vertelwijze aanwezig is. Er is namelijk gekeken naar de vormgeving van de film, het is een tekenfilm. Naar mijn mening is deze verfilming een combinatie van de klassieke en parametrische vertelwijze.

Snow White and the Huntsman

Het sprookje van Sneeuwwitje is ook in een life-action-film verfilmd in 2012. Deze film bevat een bewerkte versie van het verhaal van Sneeuwwitje. Het verhaal zal ik hieronder niet weergeven, dat zou zonde zijn voor degene die de film nog willen zien. Ik ga nu over op mijn syntagmatische analyse.

Wanneer we gaan kijken naar het verhaal van Snow White and the Huntsman zien we dat er een duidelijk verhaal in voor komt. Je weet wie de personages zijn, deze worden duidelijk geïntroduceerd en je begrijpt wie de hoofdpersonage van de film is. Het verhaal wordt verteld in chronologische volgorde, er worden geen sprongen in de tijd gemaakt en elke handeling die wordt verricht in de tijd heeft een zinvolle betekenis. Ook zien we dat er een liefdesband ontwikkeld wordt in het verhaal tussen Sneeuwwitje en de jager, dit wordt een dubbel-sujet genoemd. Verder wordt je erg geleidt door de maker van de film, je kijkt via zijn interpretatie naar het verhaal en daardoor is er weinig ruimte voor je eigen interpretatie. Ook heeft het verhaal een duidelijke opbouw, hierbij zijn het begin- en het eindpunt duidelijk zichtbaar. Al deze kenmerken wijzen erop dat de film Snow White & the Huntsman gebruikt maakt van de klassieke vertelwijze. 

Toch, zie je tijdens het bekijken van de film kenmerken van de parametrische vertelwijze. Bij deze vertelwijze staat de vormgeving, oftewel de stijl centraal. In Snow White & the Huntsman zien we namelijk veel bewerkingen met de computer. Hieronder in de trailer zal ik een aantal fragmenten laten zien die duiden op de parametrische vertelwijze.

Op 0:15 en 0:29 zien we dat soldaten worden aangevallen door ruiters op paarden. Deze soldaten vallen in duizenden stukjes uit elkaar.  

0:23 Een meisje wordt opgetild en we zien haar ouder worden door middel van computer effecten.

0:38 Een spiegel die smelt en over de grond kruipt, hierbij is gelet op de vormgeving van de spiegel. Hij wordt vloeibaar en vormt zichzelf daarna als een mens onder een gewaad. 

1:00 De koningin veranderd in honderden raven.

1:18 Je ziet Snow White in het bos rennen en om haar heen zie je allerlei wezens.

1:34 Een trol slaat de jager weg en staat daarna tegenover Snow White.

1:42 Een magisch bos, met elfen en vlinders, prachtige bomen en gras.

2:33 Een leger dat bestaat uit zwarte, glimmende stukjes.

De fragmenten van de trailer zijn bewerkt met de computer, ze bevatten allemaal computer effecten. Er is hier nagedacht over de stijl en hoe ze deze willen toepassen in het verhaal. Kortom, de film Snow White and the Huntsman bevat zowel kenmerken van de klassiek als die van de parametrische vertelwijze. Naar mijn mening overheerst nog steeds de klassieke vertelwijze, die wordt aangevuld met de parametrische vertelwijze. 

Wanneer we gaan kijken naar allebei de versies van Sneeuwwitje zien we dat ze allebei een klassieke vertelwijze bevatten die domineert, maar de parametrische vertelwijze is ook aanwezig. Bij beide verfilmingen is gekeken naar de stijl die ze hebben willen verwerken. Bij de ene is er gebruik gemaakt van tekeningen, de tekenfilm en bij de ander wordt er gebruik gemaakt van computer effecten.

Bronnen
Theorie: Beeldcultuur hoorcollege 7 en 8, maandag 8 en 22 oktober 2012
Aanvullende informatie:
- Van Driel, H.(1991). Samenvatting: Narration in the Fiction, Bordwell (1985)
- Sneeuwwitje en de zeven dwergen (n.d.). [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://www.bol.com/nl/p/sneeuwwitje/1002004000065910/
- Snow White & the Huntsman. (2012). [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://www.film1.nl/images/portrait/original/82777.jpg
- Viso Trailers. (2012, 20 maart). Snow White And The Huntsman [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=ebSZOlCnXq0
- Walt Disney , (1937). Sneeuwwitje en de zeven dwergen. Geraadpleegd via: http://nl.wikipedia.org/wiki/Sneeuwwitje_en_de_zeven_dwergen_(1937)

Syntagmatische analyse

Een film kijken met een kop thee en een bak popcorn, de perfecte zondagmiddag voor veel mensen. Lekker een film kijken op te ontspannen en mee te kunnen dromen in een wereld van iemand anders. Je zit zo ontspannen te genieten van dit stukje film, dat je helemaal zou vergeten dat mensen hier uren, weken, zelfs jaren aan gewerkt hebben. Waar je op deze zondagmiddag helemaal niet aan zou denken is dat deze films allemaal een vertelwijzen hebben waar mensen theorieën en studies over schrijven. 

Fabel, sujet en stijl

Wanneer we naar de vertelwijze van een een film gaan kijken, kunnen we de narratieve elementen van de filmtekst ontdekken, aldus Bordwell. Deze narratieve elementen bepalen voor een deel de betekenisvorming van de film voor de kijker. Er zijn drie narratieve elementen: stijl, sujet en fabel. 

Fabel is de reconstructie door de kijker van wat zich zou kunnen hebben afgespeeld in de film. De fabel kan je na vertellen maar deze is puur persoonlijk, hij hoort bij de kijker. Wat heb ik gezien? En wat zal dat volgens mij betekenen? (Van Driel, 2012). Deze navertelling zal vaak gebeuren in een chronologische-logische volgorde.

Het sujet en de stijl dienen als teken. Het zijn tekens die bemiddelen tussen de film of het boek en de interpretatie hiervan. Het sujet is de reeks aan gebeurtenissen zoals deze aan ons worden geopenbaard. Dus wanneer je een boek leest, lees je de gebeurtenissen zoals het boek ze aan je voorlegt, je gaat niet eerst hoofdstuk 1 lezen, daarna 8 en vervolgens hoofdstuk 4. Jij bent niet degene die de volgorde bepaalt, dit doet de maker van het boek of de film. Ook is het belangrijk te vertellen dat het sujet herhaalbaar is, je kan bijvoorbeeld een film opnieuw bekijken of een passage teruglezen.

De stijl van een boek of film hoort bij de maker van het product. Om het sujet te vormen moet de verteller stijlmiddelen gebruiken. Bij deze stijl draait het om het benoemen van de middelen waarmee de verteller zijn verhaal vertelt heeft.

Vertelwijzen

Er zijn drie vertelwijzen die we kunnen onderscheiden bij films en boekverhalen:

1. Klassieke vertelwijze, fabel staat centraal

2. Art vertelwijze, sujet domineert

3. Parametrische vertelwijze, de stijl staat op de voorgrond

Klassieke vertelwijze is voor ons de meest bekende vertelwijze. Je hebt overzicht over wie, wat waar en wanneer iets gebeurt. Een lineaire vertelling, alles wat gebeurt is zinvol. Het is makkelijk te volgen doordat er gebruik wordt gemaakt van een duidelijke hoofdpersonage, één hoofdpersoon wordt toegepast. Een element dat vaak wordt toegepast is het dubbel-sujet ( een hoofdintrige in een liefdesverband). Er bestaat een duidelijke scheiding tussen realiteit en niet-realiteit. De creativiteit van de lezer wordt geleidt door de auteur, dus alle beelden die bij de lezer opgeroepen worden zijn in zekere mate geleidde beelden. Het verhaal heeft een duidelijke opbouw, het begin- en het eindpunt zijn duidelijk te ontdekken.

Deze vertelwijze zien we vaak terug bij films of verhalen zoals die van Astrix en Obelix of romantische komedies.

De klassieke vertelwijze past bij het mechanistische wereldbeeld, het draait om oorzaak en gevolg. Een verhaal waar het allemaal draait om een probleem dat uiteindelijk weer wordt opgelost. 

"Geen menselijke daad gebeurt zonder causaal verband met andere zaken. En iedereen kan het verklaren."

Inspector Morse, 1e reeks, 2e aflevering. The Silent World of Nicholas Quinn. 13 januari 1987 (uitzending UK)

Bij de Art vertelwijze ligt de nadruk op het sujet. Het is een constructie van een overzichtelijke fabel, deze is minder van belang. De tijd en plaats waar het zich afspeelt is onzeker. Het kenmerkt zich door zijn dynamische, dubbelzinnige, toeval en open karakter van vertelling. Hierbij is het moeilijk om een thema te formuleren omdat iedereen de kenmerken van de film anders kan en zal interpreteren. Een voorbeeld van zo'n vertelwijze vinden we in de film  Inception waar Leonardo DiCaprio een hoofdrol is speelt. De film is erg dynamisch en de plaats en tijd waar het zich afspeelt is moeilijk te achterhalen. Het is erg moeilijk om de fabel hierbij de formuleren. 

Parametrische vertelwijze is een vertelwijze die vrij weinig voorkomt. Hierbij staat de vormgeving, oftewel de stijl centraal. Het draait puur om de vorm en de muziek die je hoort. Een voorbeeld van een parametrische vertelwijze zie je in onderstaand filmpje. Hierin wordt gebruik gemaakt van muziek van Philip Glass Primacy of Numbers from the Naqoyqatsi soundtrack. Je ziet dat vorm en geluid centraal staan en niet het sujet of de fabel. 

In mijn volgende blog zal ik een uiting van beeldcultuur syntagmatisch analyseren. Conform de vertelwijzen van Bordwell (1985) zal ik analyseren hoe het 'vertellen' in deze uiting in elkaar zit.

Bronnen

Theorie: Beeldcultuur hoorcollege 7, maandag 8 oktober 2012

Aanvullende informatie:
- Van Driel, H. (1991). Samenvatting: Narration in the Fiction, Bordwell (1985)

- Py2000. (Jaartal onbekend). De kleurrijke achtergrond van de popcorn. Geraadpleegd via: http://nl.dreamstime.com/stock-foto

- Goscinny & Uderzo ( 2001-2003). Astrix, Obelix and Romans. Geraadpleegd via: http://www.asterix-obelix.nl/dutch/
- Amt253. (2008, 26 september). Parametric [ Video file]. Geraadpleegd via: https://www.youtube.com/watch?v=F90ZH3RJRoQ

August Rush

Paradigmatische analyse van een filmfragment.

In deze blog ga ik een filmfragment uit de film 'August Rush' analyseren. Dit fragment is het einde van de film en zal ik analyseren aan de hand van beeld, montage en geluid.

August Rush

August Rush vertelt het verhaal van een Ierse zanger Louis en een celliste Lyla. Zij hebben elkaar ontmoet in New York en na een speciale nacht worden ze uit elkaar gerukt. Lyla bevalt van een zoontje maar door toedoen van Lyla's vader wordt de jongen in een weeshuis geplaatst zonder medeweten van Lyla. Zij denkt dat haar zoontje gestorven is bij de geboorte. Na 12 jaar probeert Evan  zijn ouders te vinden. Hij loopt weg van het weeshuis en gaat naar de stad. Hij komt een straatmuzikant tegen, die zijn talent ontdekt. Omdat Evan als straatmuzikant gaat werken, vertelt de straatmuzikant dat hij zijn naam moet veranderen omdat de politie hem anders terug zal brengen naar het weeshuis. August Rush is geboren. August wordt van de straat gehaald door een pastoor, en via deze man komt hij bij Julliards terecht waar hij de opleiding volgt tot componist. August heeft een compositie geschreven die ten horen zal worden gebracht bij een concert. Hij wil muziek maken die zoveel mensen kunnen horen, zodat hij zijn ouders terug kan vinden. Op deze manier zullen ze hem horen. 

Dit filmfragment laat het einde van de film zien. August is bezig met zijn concert. Zijn moeder is op hetzelfde concert aanwezig omdat zij ook heeft moeten optreden. Na een lange zoektocht weet ze wie haar kind is. De vader van August, heeft August ontmoet in het park, waar zijn zoon vertelde dat hij een concert zou geven. Op die avond rijdt de vader in een auto en ziet de banner van het concert staan. Hij ziet de naam van August staan en de naam van zijn verloren geliefde Lyla. Hij besluit uit de auto te stappen en vertrekt naar het concert. 

August Rush Rhapsody 

Paradigmatische analyse

Beeld

Het filmfragment begint met een big close up van August, hierbij zie je alleen zijn gezicht. Daarna komen close ups in beeld van de instrumenten, zoals een cellostok, glazen, snaren en slagwerk. Vervolgens zie je een dirigeerstokje en wordt duidelijk dat August voor het orkest staat. Na dit moment komt een vogelvluchtperspectief en zie je het hele symfonieorkest zitten onder leiding van August. De close up van August, de instrumenten en het vogelvluchtperspectief blijft elkaar afwisselen.

Hierna zie je een vogelvlucht shot van Lyla, die overgaat in een medium close up van Lyla waarbij je nog een deel van het podium ziet. Ze is een cellist en je ziet dat er een close up wordt gemaakt van de cello die speelt. Wanneer de cello in beeld komt, volgt Lyla. Dit zelfde principe gebeurt met de gitaar. Louis komt in beeld via een medium close up. Je weet dat hij gitaar speelt, wanneer de gitaar in beeld komt, zal Louis volgen. Ook August komt weer in beeld via een kikvorsperspectief, zo lijkt het alsof je naar hem kijkt vanuit het orkest. Al deze beelden die hierboven zijn beschreven worden met elkaar afgewisseld.

Vervolgens komt Louis weer in beeld via een medium close up, daarna kijk je via een kikvorsperspectief naar de banner waarop de naam van August en die van Lyla staan geschreven. Op deze manier lijkt het alsof   je door de ogen van Louise naar de banner kijkt. Hierna zie je Louis rennen over straat tussen de file door, hij loopt richting de camera vanuit een ooghoogteperspectief. Dit beeld gaat over in een medium close up zodat je duidelijk ziet dat het Louis is die rent. Ook wordt er een shot genomen van zijn voeten, waardoor nog eens extra wordt benadrukt dat Louis aan het rennen is. Er wordt een esthabishingshot genomen in vogelvluchtperspectief, je ziet hierdoor waar hij rent. De beelden van een rennende Louis worden steeds afgewisseld met beelden in vogelvluchtperspectief van August en het orkest, zodat duidelijk wordt dat Louis naar August rent. Ook Lyla komt in beeld, je ziet haar terug lopen naar het podium. Ze stopt met lopen en je kijkt vanuit haar ogen naar de mensen en het podium. August wordt weer in beeld gebracht via een medium close up. Dan zie je Louis het terrein oprennen via een ooghoogteperspectief, hij loopt richting de camera. Ook vanuit zijn perspectief kijk je naar het podium en de mensen.
De beelden van Lyla, shouldershots van Louis die naar het podium kijkt, medium close ups van zijn reactie op wat hij ziet en close ups van August worden steeds met elkaar afgewisseld. Daarna krijg je beelden te zien van Lyla en Louis die door de menigte lopen naar het podium toe, dit wordt gedaan via vogelvluchtperspectief. De beelden blijven elkaar afwisselen. Je ziet August vanuit een medium close up, estahbishingshots, Lyla in vogelvlucht overgaand in medium close ups, vanuit haar perspectief zie je August weer. Dit principe wordt herhaald met Louis.
Hierna zie je een shot waarbij Louis scherp op de achtergrond verschijnt en je Lyla onscherp op de voorgrond ziet staan. Op deze manier wordt de aandacht naar Louis getrokken. Hierna zie je een Medium close up van Louis, hij draait zijn hoofd en ziet Lyla. Lyla komt weer in beeld maar ze ziet hem niet en ze loopt weer verder door de menigte. Tussen deze beelden zie je August continu. Je ziet in een vogelvluchtperspectief Lyla en Louis door de menigte lopen, ze lopen steeds dichter bij elkaar. Lyla komt vooraan en zje ziet haar in een medium close up, waarna je August weer ziet vanuit een kikvorsperspectief. Het lijkt alsof je door de ogen van Lyla naar August kijkt.
Dan zie je Lyla en face en onscherp zie je Louis in beeld komen. De scherpte wisselt, waarna het accent op Louis komt te liggen, hij heeft haar gevonden. Je ziet een shot van de handen die lkaar vastpakken, het is een neutraal shot. Je kijkt via een shouldershot mee over Louis' schouder naar Lyla om haar reactie te zien, dit gebeurt ook andersom. Vanuit een ooghoogteperspectief zie je Lyla en Louis elkaar aankijken, waarna een big close up van August volgt. De close ups van August worden gewisseld met shouldershots van die van Louis en Lyla. Ook zie je weer vanuit hun perspectief August.
Je krijgt een vogelvlucht perspectief van Lyla en Louis, een medium close up van August, hij wordt ingezoomd en dan zie je dat hij zich omdraait. Je krijgt een close up van Lyla, waarna een shot volgt genomen vanuit kikvorsperspectief, dus vanuit haar perspectief, zodat je vanuit haar ogen August aankijkt. Dit zelfde gebeurt met Louis. August kijkt hierna naar de hemel en het beeld gaat mee naar boven, een tiltshot wordt dit genoemd. Het laatste shot van de film is een esthabishingshot in de vorm van een vogelvluchtperspectief van het terrein waar het herenigde gezin zich bevindt. Dit beeld wordt steeds verder uitegezoomd en vervaagt uiteindelijk.

Montage

In dit filmfragment zie je drie verhaallijnen door elkaar lopen. Je hebt het verhaal van August, die zijn concert aan het geven is. Je ziet Lyla die net heeft opgetreden en nu over het terrein naar achteren loopt. En je hebt Louis die in zijn auto en zit en de banner ziet en naar het terrein toe loopt. Alle beelden die de verhaallijnen vertelt zijn in stukken geknipt en door elkaar geplakt. Dit noemen we découpage (Van Driel, 2012).

In de montage zie je dat er steeds wordt gemonteerd in een driehoeksverhouding. Je ziet namelijk steeds beelden die de verhaallijnen combineren. Je ziet eerst een shot van August die aan het dirigeren is, daarna Lyla die over het terrein loopt en daarna volgt Louis die naar het concert gaat. Dit gaat heel het fragment zo door. Elke handeling die zij verrichten worden getoond, maar wel in stukjes.

Geluid en beeld

Het filmfragment wordt ondersteund door één muziekstuk, het stuk dat August Rush zelf gecomponeerd heeft. Wanneer je de hele film hebt gezien dan merk je dat hij effecten in zijn muziek heeft verwerkt die je hebt gehoord in de film zelf.

Het mooie aan dit filmfragment is, dat de compositie van August Rush precies aansluit op de beelden die zijn gebruikt in het stuk. Het fragment begint met een thema dat wordt geïntroduceerd dat wordt gespeeld door waterglazen en de harp, het slagwerk begeleidt melodisch. Bij dit deel zie je August dirigeren, het instrument dat je in beeld ziet, hoor je ook spelen. Dan komt Lyla in beeld en hoor je een cello solo. Dit zelfde gebeurt wanneer Louis in beeld komt, dan hoor je namelijk de gitaar spelen.

Dan zie je dat Louis naar de banner kijkt en uit de auto wil. Op dat moment veranderd het thema van het stuk. Het wordt ritmisch en krijgt een gitaar solo. Tijdens de gitaarsolo zie je Louis naar het podium rennen, dit stuk hebben ze extra ritmisch gehouden. Er zit veel beweging in de muziek en dit sluit goed aan op datgene dat je ziet.

Het ritmische deel houdt op en dan zie je dat Lyla weer in beeld komt, eerst liep ze weg van de muziek maar daarna wil ze weer teruglopen naar het podium. Ook zie je dat Louis arriveert op het terrein en zijn vaart mindert, net als de muziek. De muziek is rustig en Dolce en Louis en Lyla lopen door de menigte naar het podium toe.Hoe dichter ze bij het podium komen, hoe meer crescendo het stuk wordt en hoe meer instrumenten er weer invallen. De muziek krijgt weer een ander lieflijk karakter, maar de beweging blijft bestaan en Lyla en Louis blijven lopen. Het stuk blijft erg open, lieflijk en gedragen. Dit zie je terug in de blik van Louis en Lyla als ze tot stilstand komen, ze kijken en zien August staan.

Dan hoor je een marimba solo en zie je dat Louis Lyla ziet staan, dan wordt er een Dolce thema geïntroduceerd in de violen. Louis wil naar Lyla toelopen maar Lyla loopt verder door naar voren. Een eerder thema wordt samengevoegd met het al spelende thema, een vorm van herkenning in de muziek. Je ziet dat Louis Lyla ziet en dat hij haar herkent, dit merk je ook in de muziek. Dan komt Lyla tot stilstand en staat Louis naast haar en het gehele thema werkt door. Ook komt August steeds in beeld en lijkt de muziek ervoor te zorgen dat je mee kan voelen met August. Het lijkt alsof hij de aanwezigheid van zijn ouders voelt. De hoorns versterken dit gevoel doordat ze een majeur akkoord spelen. Het stuk eindigt in een majeur akkoord, erg open en lieflijk, net als de film.

Bronnen

- Theorie: Van Driel, H. (2012). Beeldcultuur hoorcollege 5 & 6, maandag 1 oktober 2012.

Aanvullende informatie:

- Maas, H., Van den Eijnden, J. (2002). Algemene muziektheorie. Theoriewerkboek voor de HaFaBra Sector. Examen C. Heereveen: De Haske

- anapaula1959. (2010, 30 september). August Rush Rhapsody [ Video file]. Geraadpleegd via: http://www.youtube.com/watch?feature=endscreen&v=RbafIbcO7m8&NR=1

Paradigmatische analyse

Ik beoordeel mezelf

Na elk college van de cursus Beeldcultuur heb ik een blog geschreven. Voor deze blog moet ik mezelf beoordelen op basis van mijn voorgaande blogs. Wanneer ik terug kijk op die blogs, denk ik dat ik mezelf in de categorie kan plaatsen van ‘Goed’. Onder goed verstaan we een cijfer tussen de 7 en de 8. Ik denk namelijk dat ik in deze categorie val omdat ik ten eerste alle leerdoelen die er besproken zijn in het college, in mijn blogs heb verwerkt. Ten tweede heb ik de literatuur die tijdens het college werd besproken in mijn blog verwerkt, maar daarnaast heb ik ook literatuur in mijn blogs verwerkt die ik zelf heb gevonden. Dit was niet altijd even gemakkelijk, maar al bij al vind ik dat ik hier redelijk in geslaagd ben. Daarnaast heb ik de gebruikte literatuur en theorie zoveel mogelijk in mijn eigen woorden proberen uit te drukken, en waar het kon ze verduidelijkt door er een voorbeeld aan toe te voegen. En als laatste blijkt uit mijn blogs dat het qua inhoud en toepassingen vooral een reproductie van de literatuur en de behandelde college stof is. Naar elk onderdeel heb ik kritisch gekeken en proberen te verduidelijken aan de hand van een eigen bedacht voorbeeld, of een voorbeeld dat aan bod kwam in het college. 

Kortom, ik zal niet in de categorie van Excellent vallen. Voor deze categorie ben ik, in mijn ogen, nog niet ver genoeg ontwikkeld, voorheen heb ik namelijk nog nooit een blog geschreven en wist ik niet wat ik hiervan moest verwachten. Bij deze categorie is het vereist dat je extra nieuwe inzichten in je blog hebt verwerkt. Dit is wel iets waar ik naartoe wil werken. Verder ben ik van mening dat ik niet in de categorie Voldoende val. Ik heb naast al deze voorgeschreven onderdelen, altijd proberen te zoeken naar nieuwe literatuur die ik kon verwerken in mijn blogs en heb hier eigen voorbeelden aan toegevoegd. Na deze kritische reflectie van mezelf, ben ik tot de conclusie gekomen dat de categorie Goed bij mij past. 

Terug naar de orde van de dag...

Ik ben bewust/ onbewust/ voorbewust

Ons bewustzijn kunnen we opdelen in drie verschillende niveaus. We kunnen ons van iets bewust zijn, dat wil zeggen, datgene wat we ons bewust zijn, is onder je aandacht. Je bent bijvoorbeeld naar je handen aan het staren en ziet dat je aan elke hand vijf vingers hebt, en dat op elke vinger een nagel zit. Deze hand zie je en je bent je ervan bewust dat je deze ziet.

Een tweede niveau is je onbewust zijn. Je bijt op je nagel en hebt totaal niet in de gaten dat je dat doet. Je zit in de trein en denkt aan de leuke film die je hebt gezien, of je denkt aan het boek dat je nog moet lezen voor het college van morgen en je weet dat je dat uitgelezen moet hebben voor morgenvroeg. Dat wordt een stressvolle avond. Door al deze gedachten, merk je totaal niet dat je op je nagel aan het bijten bent, dit gebeurt dan in je onderbewustzijn.

Tot slot hebben we nog een derde niveau van bewust zijn, deze noemen we het voorbewust zijn. Hierbij gaat het er eigenlijk om dat je jezelf iets niet bewust bent, maar wanneer iemand je hierop wijst, word je hier wel bewust van. Bijvoorbeeld, je zit nog steeds op je nagels te bijten totdat iemand tegen je zegt: ‘Hé, wil jij die nagels eens met rust laten?’ Vanaf dat moment ben je je bewust dat je je nagels aan het afbijten bent. 

Paradigmatische en syntagmatische analyse

Op verschillende manieren kunnen we een filmfragment analyseren. Je hebt de paradigmatische manier van analyseren. Hierbij bekijk je het beeld, de montage en analyseer je het geluid van het filmfragment. Bij de syntagmatische analyse kijk je naar de inhoud van het verhaal. Wat betekent datgene nou wat je hebt gezien? Welke boodschap wil de auteur overbrengen?

Een paradigma is, wanneer we de termen van Peirce weer aanhalen, een firstness. Bij alles wat je doet, of elke manier waarop je jezelf uit, heb je een keuzemogelijkheid. Een syntagma is dan een secondness, het is een combinatie van de elementen die je uit de paradigma’s hebt gekozen. 

Paradigmatische foto analyse

Bij paradigmatische foto analyse probeer je zo sec mogelijk een foto te beschrijven. Je probeert er geen betekenis aan te geven. Bij een foto beschrijving laat je van de foto zien, maar tevens laat je ook heel veel niet zien. Bij een foto heb je altijd een vooraf en een achteraf, de foto zelf is het NU, aldus H. van Driel.

Nu ga ik zelf een klein begin maken van een foto analyse. Dit doe ik aan de hand van een foto, gemaakt door Julie de Waroquier. Deze foto heb ik gevonden op de site Lookslikegooddesign, een site waar ik regelmatig designs van kunstenaars op bekijk. Op een manier die we denotatie noemen, dat wil zeggen, de meest droge, niet geassocieerde betekenis van de foto. Dit is erg moeilijk want je kunt tekens haast niet sec beschrijven. Er is altijd sprake van een interpretant.

Op deze afbeelding zie je een meisje dat op het zebrapad staat. Er is centraal perspectief toegepast. Ook kan je zien dat de foto is bewerkt, er zijn vlinders in de foto geplaatst. De gebouwen zijn aan de onderkant wazig gemaakt door middel van een bewerkingsprogramma. De kleuren in de foto lopen van donker naar licht, donker aan de onderkant, alsmaar lichter naar boven. Het meisje staat midden op de foto en de foto is genomen van een kikvorsperspectief.

Doordat er zo veel verschillende manieren zijn om een foto te maken, had deze foto er ook heel anders uit kunnen zien. Julie had bijvoorbeeld een vogelvluchtperspectief kunnen aannemen, het meisje van de zijkant kunnen fotograferen, ze had meerdere mensen op de foto kunnen plaatsen, de vlinders kunnen vervangen voor vogels.

Alle de hierboven omschreven mogelijkheden die Julie had kunnen toepassen, zijn paradigma’s. Julie de Waroquier heeft syntagma toegepast en is uiteindelijk tot dit resultaat gekomen. 

Wel denk ik dat het moeilijk is om elk beeld paradigmatisch te analyseren. Wanneer je bijvoorbeeld een foto maakt van een moment waarbij je maar een korte tijd hebt om deze te maken. Je bent dan niet bezig met de setting of iets dergelijks. Je houd je dan niet bezig met de paradigma’s en het syntagma dat daaruit voortvloeit. Zou je, wanneer dit het geval is, dan wel een paradigmatische analyse kunnen maken?

Bronnen 

Theorie: Van Driel, H. (2012). Beeldcultuur college 5, maandag 24 september 2012.

Aanvullende informatie:
- Nagelbijten. (Jaartal onbekend). Geraadpleegd via: http://forum.viva.nl/forum/Mode_Beauty/Nagels_bijten/

- De Waroquier, J. (Jaartal onbekend). Surreal Pictures [ Photograph]. Geraadpleegd via: http://lookslikegooddesign.com/photo-julie-de-waroquier

Begrijpen hoe we begrijpen

Begrijpen

Begrijpen hoe we begrijpen met de semiotiek als mogelijke verklaring.

Als we onszelf af gaan vragen hoe wij bepaalde dingen begrijpen, willen we eigenlijk begrijpen hoe wij begrijpen. Wat is begrijpen en hoe begrijpen wij?

Betekenis vormen

Iets proberen te begrijpen, wil eigenlijk zeggen dat we ergens een betekenis aan willen vormen. Wanneer we gaan kijken naar een teken (= een woord of beeld), proberen we dus dit teken te begrijpen. Een teken kan verschillende betekenis effecten veroorzaken. Het kan er namelijk voor zorgen dat je bij dat teken een gevoel krijgt, het kan leiden tot een aanzet tot handelen of het kan kennis bij je opwekken. De betekenis die we uiteindelijk vormen is dan de optelsom van alle tekens die zijn voortgekomen, hieruit trekken we dan onze conclusie.  (Hans van Driel, hoorcollege 10-9-2012) Twee voorbeelden:

Jantje zit in het college van Hans van Driel en zegt: 'Hé, moet je daar nou kijken, een roze olifant hangt aan het plafond!'(Object) Zijn medestudenten zijn zo verbaasd door de opmerking van Jantje (teken), dat ze allemaal omdraaien en gaan staren naar het plafond (aanzet tot handelen). Nadat alle studenten het plafond hebben bekeken, draaien zij zich geïrriteerd (emotie) terug met het gezicht naar de docent en denken bij zichzelf: 'Jantje is een rare vogel'. ( Het leidt tot een zekere mate van kennis).

We rijden in een auto en zien voor ons een rood, achthoekig bord waarop met witte letters ‘STOP’ staat (teken). Vanuit onze kennis van de verkeerstheorie weten we dat dit bord betekent dat we moeten stoppen voor de witte streep op straat. (Kennis) We moeten voorrang verlenen aan al het voorbijgaande verkeer alvorens we zelf door mogen rijden. Dit is de betekenis die we aan dat bord hechten. (Conclusie)

Semiotiek

Via een semiotische invalshoek hebben we net naar de hier bovenstaande voorbeelden gekeken. Het is een benadering die woorden en beelden opvat als tekens. Aan alles wat we waarnemen, kunnen we een betekenis vormen. Een betekenis is aanvaardbaar, wanneer een gemeenschap hierover op de lange duur tot overeenstemming zijn gekomen. ( Hans van Driel, hoorcollege 10-9-2012) Elk teken is dan een verschijnsel dat een betekenis vormt. Kenmerkend aan een teken: Het is waarneembaar (sign), het verwijst naar een afwezige (object) en roept een reactie op die functioneert in een gemeenschap (concept).

(Bron)

Teken en het afwezige

Via kennis, een handeling of een emotie krijgt een teken dus een betekenis. Deze betekenis noemt men ook wel de interpretant. Een teken kan bemiddelen tussen afwezige en mogelijk reacties. Op drie manieren kan er een relatie ontstaan tussen een teken en een referent. We kunnen een overeenkomst waarnemen tussen het teken en de referent, dit noemen we de iconische relatie. We beschouwen een referent als een oorzaak voor het teken, de indexicale relatie. Of we hebben een bepaalde relatie afgesproken tussen teken en het referent, de symbolische relatie.

Ronald Barthes

Binnen de semiotiek bestaat er een theorie die ervan uitgaat dat een publiek verschillende betekenissen kan geven aan een teken. De theorie van de gelaagde betekenissen, ontwikkeld door Ronald Barthes, gaat ervan uit dat elk teken een betekenis heeft op twee niveaus, namelijk op denotatief en connotatief niveau. Denotatief is de letterlijke betekenis die een teken krijgt. Dit wil niet meer zeggen dan het letterlijk benoemen van wat je ziet. Connotatief is het tweede betekenisniveau dat een teken met zich meedraagt. Het draagt vaak een symbolische betekenis met zich mee die voor iedereen anders kan zijn. Voor deze symbolische betekenissen is vooraf kennis nodig om het teken te begrijpen. 

Wanneer we bijvoorbeeld gaan kijken naar een afbeelding van Michael Jackson kan dat voor de één een andere betekenis hebben dan voor de ander. Als ik naar de afbeelding van Michael Jackson kijk, dan zijn de eerste dingen die me te binnen schieten: Vroeger donker, nu wit. Neustransplantatie, geweldige muziek. Maar wanneer je iemand laat kijken naar deze afbeelding die Michael Jackson totaal niet kent, dan zal deze persoon puur de dingen opvallen die er op de afbeelding aanwezig zijn. Bij de kenner zien we zowel de denotatieve als de connatieve betekenissen, terwijl bij de niet-kenner alleen de denotatieve betekenis een rol zal spelen.

Opdracht 1 semiotische analyse

Voor college 4 van Beeldcultuur heb ik de opdracht gekregen een semiotische analyse te maken van een beeld fragment. Dit ga ik doen aan de hand van het fresco van Leonardo da Vinci ‘Het laatste avondmaal’. Hierbij kijk ik wat voor relatie er bestaat tussen het teken en het object en in hoeverre deze aantoonbaar is.

Het laatste avondmaal, Leonardo da Vinci, Santa Maria della Grazie

Iconische relatie: Er bestaat een relatie tussen het teken en een afwezige, want we nemen een overeenkomst waar tussen de afbeelding en het ‘afwezige’. De afbeelding stelt namelijk ‘Het laatste avondmaal van Jezus’ voor zoals beschreven staat in de Bijbel, gebaseerd op Johannes 13:21-26. We kunnen niet zeggen dat de voorstelling die Leonardo da Vinci van ‘Het laatste avondmaal van Jezus’ heeft, exact overeenkomst met de werkelijkheid. Maar een zekere overeenkomst is aanwezig. De Bijbeltekst vertelt namelijk dat er 12 discipelen aanwezig behoren te zijn, die zich aan een tafel bevinden waar Jezus het middelpunt vormt. We zien heren gebaren naar boven maken, naar God. De verrader Judas draagt een zak waarin muntstukken zitten die hij heeft ontvangen voor het verraden van Jezus. 

Indexicale relatie: De afbeelding van ‘Het laatste avondmaal van Jezus’ zou niet kunnen bestaan als deze gebeurtenis niet zou zijn opgeschreven in de Bijbel, Johannes 13:21-26. Op die manier zou Leonardo da Vinci niet in staat zijn geweest de fresco te maken omdat er geen omschrijving zou zijn geweest van deze gebeurtenis. Leonardo da Vinci heeft de gebeurtenis geïnterpreteerd zoals het is afgebeeld in het fresco. Het is een afbeelding van wat zich ooit heeft plaats gevonden door de ogen van de kunstenaar.

Symbolische relatie: Het fresco van ‘Het laatste avondmaal van Jezus’ staat symbool voor de laatste maal die Jezus had met zijn discipelen. Tijdens dit avondmaal vertelt Jezus zijn twaalf discipelen dat hij die avond door één van volgelingen zal worden verraden, waarna hij gearresteerd en gekruisigd zal worden aan een Romeins kruis. Na dat hij deze voorspelling heeft gedaan, geeft Jezus Zijn volgelingen symbolen voor de herinnering aan Zijn lichaam en Zijn bloed die voor de mensheid zal worden opgeofferd. "En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: 'Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken." (Lucas 22:19). Na dit avondmaal staat Jezus toe dat hij zal worden opgeofferd voor de hele mensheid om de zonden te betalen zodat iedereen zich met God kan verzoenen.

De symbolische relatie is dominant in het fresco, het teken. De achterliggende gedachte is veel belangrijker dan puur hetgeen dat je ziet.
Door de Bijbel zijn we deze afbeelding zo gaan interpreteren dat het symbool staat voor 'Het laatste avondmaal' van Jezus. De gebeurtenis is op een manier beschreven dat er op geen andere manier een afbeelding van gemaakt kan worden, kan worden geïnterpreteerd. In andere woorden, de Bijbeltekst spreekt over een gezelschap dat aan een tafel zit, met Jezus in het midden, discipelen aan weerszijde. Deze omschrijvingen kunnen we opnemen als afspraken waar wij ons aan houden om deze gebeurtenis weer te geven, waarna we weten: 'Hier gaat het om een symbolische relatie van het laatste avondmaal'.

Reclame afbeelding Benetton

Op de afbeelding hierboven zien we een reclame foto van Benetton. Zij hebben 'Het laatste avondmaal van Jezus' als voorbeeld genomen om deze afbeelding te realiseren. De kenner van het fresco van Leonardo da Vinci zal deze afbeelding daarmee in verband brengen. 

In deze afbeelding kunnen we de theorie van de gelaagde betekenis van Ronald Barthes ontdekken.

Denotatieve betekenis: Wanneer we op deze manier naar de afbeelding kijken, zien we een gezelschap dat aan tafel zit. Het valt op dat er een vrouw in het midden van de tafel zit en met vrijwel niemand contact heeft. Verder zie je groepjes vrouwen met elkaar discussiëren en valt één vrouw een beetje weg in de foto omdat zij donker gekleed en minder sterk gekleed is. Sommige vrouwen maken handgebaren naar boven, anderen maken gebaren van onbegrip.

Connatieve betekenis: Deze afbeelding staat symbool voor het laatste avondmaal van Leonardo da Vinci, de avond dat Jezus vertelt dat hij verraden zal worden door een van zijn apostelen. Deze betekenis kan alleen gegeven worden aan de afbeelding als de kijker genoeg bagage heeft om deze symbolische betekenis te achterhalen. Hij of zij moet dan een zekere mate van kennis hebben om te weten dat deze opstelling, de handgebaren, lichtinval, groepsvorming allemaal overeenkomen met het fresco van 'Het laatste avondmaal'. Zonder deze kennis bekijk je puur de afbeelding, terwijl je met de juiste kennis hierover meer weet dan de afbeelding kan laten zien.

Op de reclamecampagne van Benetton kunnen we ook de drie fundamenten van Peirce toepassen. (Hans van Driel, hoorcollege 10-9-2012)

Firstness: Er zijn veel verschillende fresco's te vinden over de hele wereld. Er is een wereld aan keuze mogelijkheid waaruit Benetton kan kiezen om te gebruiken voor de reclamecampagne.

Secondness: Benetton heeft uiteindelijk gekozen voor de fresco van Leonardo da Vinci 'Het laatste avondmaal van Jezus'. Dit is een feitelijk keuze want we kunnen dat zien aan de afbeelding. Je ziet duidelijke overeenkomsten tussen de fresco en de reclame afbeelding: dezelfde opstelling, een persoon in het midden van de fresco/afbeelding, aantal personen, verdeling van deze personen, toegepaste centraalperspectief, evenwichtig afgebeeld, gevormde groepen, overeenkomende gebaren, belichting. Door al deze overeenkomsten is het duidelijk dat de reclame afbeelding van Benetton is gebaseerd de fresco van Leonardo da Vinci.

Thirdness: De opstelling, details en techniek die worden gebruikt, kan voortaan worden geassocieerd met én 'Het laatste avondmaal van Jezus' én met de reclamecampagne van Benetton. 

Bronnen:
Theorie: Hans van Driel, Beeldcultuur hoorcollege 3, 10 september 2012
Aanvullende informatie:
- Driel, H. van (2004), Beeldcultuur. Amsterdam: Boom
- Barthes, R. Universiteit van Utrecht. Semiotiek. Geraadpleegd via: http://www.sg.uu.nl/de-academie/infographics/beeldtaal/semiotiek/
- Bijbel: Johannes 13:21-26 Geraadpleegd via: Wikipedia
-  Da Vinci, L. (1495-1498). Het laatste avondmaal [ Image of painting]. Geraadpleegd via: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Leonardo_da_Vinci_(1452-1519)_The_Last_Supper_(1495-1498)
- Reclame Benneton (2012) The last supper [Photograph].  Geraadpleegd via: http://www.glamjam.co/wp-  content/uploads/2012/05/theLastSupperFrancoisGirbaud.jpg